در آستانه سال جدید میلادی، هر یک از مطبوعات و نشریات غربی تلاش دارند تا در حوزه یا حوزه‌های مربوط به خود، به معرفی برترین‌های سال بپردازند. از برترین رویدادهای هنری گرفته تا مهم‌ترین وقایع ورزشی. در همین راستا، نشریه نشنال جئوگرافیک به معرفی مواردی پرداخته که از دید خودش به عنوان مهم‌ترین اکتشافات علمی سال 2013 میلادی قابل طبقه‌بندی است.سایت اینترنتی نشریه نشنال جئوگرافیک در مطلبی به بررسی مهم‌ترین اکتشافات علمی سال 2013 پرداخته و می‌نویسد، در سالی که گذشت، علم و تحقیقات علمی، بیش از هر زمان دیگر در مرکز توجه بود. توفان سهمگین فیلیپین، توجه بسیاری را به موضوع تغییرات آب و هوایی جلب کرد و حتی در مسائل سیاسی همچون خلع سلاح شیمیایی سوریه نیز مباحث علمی جایگاه مهمی پیدا کردند؛ اما هرچند می‌توان لیست بسیار بلندبالایی از اکتشافات و دستاوردهای مهم علمی در سال گذشته را تهیه کرد، پنج مورد از این اکتشافات بیش از بقیه مهم و مورد توجه بوده‌اند:
1ـ فضا از همیشه شلوغ‌تر می‌شود
«مارک تواین»، نویسنده مشهور آمریکایی، زمانی به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کرد: «زمین بخرید، زیرا زمین دیگری ساخته نخواهد شد». البته تواین چیزی درباره دیگر سیاره‌ها نشنیده بود. پژوهشگران دانشگاه صنعتی کالیفرنیا امسال دریافتند که دست‌کم 100 میلیارد دنیای دیگر در کهکشان راه شیری ما وجود دارد. این کسب و کار پر رونقی برای بنگاه‌های املاک خواهد بود!
بی‌گمان همه این سیاره‌ها جایی نیستند که شما دوست داشته باشید در آن زندگی کنید. تحلیلی که در ماه نوامبر از سوی «ناسا» منتشر شد، بیان می‌کرد که شاید یکی از هر پنج ستاره، دارای سیاره‌هایی هم اندازه زمین باشند که در «محدوده قابل سکونت» آن‌ها (محدوده‌هایی که با شکل‌گیری اقیانوس‌های سطحی منطبق هستند) قرار دارند. یک تحلیل جدید آب و هوایی از محدوده‌های قابل سکونت نشان میدهد که شاید شمار آن‌ها بسیار باشد، ولی در عین حال سیاره‌ها هم زیاد هستند.
2- ساقه جنینی انسان شبیه‌سازی شد
پس از بیش از یک دهه تلاش ناموفق، پژوهشگران دانشگاه سلامت و دانش «اورِگان» اعلام کردند که توانسته‌اند با شبیه‌سازی، سلول‌های ساقه جنینی انسانی را به دست بیاورند. آن‌ها همچنین توانستند این سلول‌ها را در درون سلول‌های ویژه پوست و قلب رشد دهند. این نخستین گام برای استفاده از این سلول‌ها در علم پیوند اعضا به شمار می‌رود.
بعداً مشخص شد که کلید موفقیت تیم پژوهشی، افزودن کافئین به فرایند شبیه‌سازی بوده است. اکنون پژوهشگران درصدد کشف این موضوع هستند که آیا این سلول‌ها و یا سلول‌های مشابه را می‌توان با کاربردهای علمی بیشتری مورد استفاده قرار داد یا خیر؟!
3- سفینه «وویجر» به انتهای محدوده بادهای خورشیدی رسید
یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای علمی امسال، انتشار اخباری بود که در اصل به سال 2012 مربوط می‌شد. پس لرزه‌های چند توفان خورشیدی، تأییدی بر این بود که سفینه «وویجر» ناسا به فضای بین ستاره‌ای راه پیدا کرده است.
دونالد گرنت، مدیر پروژه تحقیقاتی وویجر در این زمینه اظهار داشت: «این واقعاً باورنکردنی بود که نخستین شیء انسانی را به فضای بین ستاره‌ای بفرستیم». ناسا مدت‌ها تلاش داشت تا این سفینه را به فضای بین ستاره‌ای بفرستد. انتظار می‌رود «وویجر 2»، برادر دوقلوی این سفینه نیز به زودی به این موفقیت دست پیدا کند.
4- کشف دریاچه‌ای با نشانه‌های حیات قدیمی در مریخ
کاوشگر «کنجکاوی» که از سوی ناسا به مریخ فرستاده شده، در سال 2013 نیز به ثبت موارد تاریخی ادامه داد و کشف کرد که یک دریاچه نابود شده در سطح سیاره سرخ، احتمالاً بیش از سه میلیون سال پیش، میزبان حیات بوده است. این کشف به منزله تأییدی بر موجه بودن تلاش‌های ناسا برای یافتن نشانه‌های قدیمی حیات بر سطح مریخ بود.
5- شاید «ارباب حلقه‌ها» واقعیت داشته باشد!
سال 2013 در زمینه تحقیقات مربوط به پیشینه انسانی و «دی‌ان‌ای» نیز شاهد دستاوردهای مهمی بود؛ برای نمونه، در سایت باستان‌شناسی «دمانیسی» در جمهوری گرجستان، پژوهشگران دریافتند که آنچه پیش از این به عنوان گونه‌های مختلف انسانی از آن یاد می‌شد، در حقیقت گونه‌ای واحد با نام «هومو اِرکتوس» بوده است. مبنای این ادعا، کشف یک جمجمه 1.8 میلیون ساله بود که تلفیقی از ویژگی‌های قدیمی‌تر و متأخر‌تر را با خود داشت.
در حوزه ژنتیک، مشخص شد آنچه به عنوان استخوانی از یک انسان نئاندرتال در غاری در اسپانیا از آن یاد می‌شد، در حقیقت دارای ژن‌های یک گونه محو شده انسانی به نام «دنیسووانس» بوده است. در همین حال، در غار دنیسووا در صربستان که فسیل‌های دنیسووانس‌ها نخستین بار در آن کشف شد، استخوان انگشتی یافت شد که متعلق به یک زن نئاندرتال در 140 هزار سال پیش بود.
این یافته‌ها نشان داد که انسان آرکائیک با هوموارکتوس و همچنین با گونه برخی انسان‌های مدرن در دوره پیش از تاریخ همسانی داشته‌اند؛ بنابراین، بسیاری از انسان‌های مدرن، اندکی ژن انسان آرکائیک را نیز با خود دارند.
