رفتار نوجوانان اغلب احساسی، غیر منطقی و گاهی همراه با تظاهر است و بطور همزمان به استقلال و مراقبتهای دوستانه والدین نیاز دارند.نتایج پژوهش «سارا جانسون» از پژوهشگران علوم اعصاب دانشگاه جان هاپکینز نشان می دهد: مغز همواره در طول زندگی در حال تغییر است، اما مهیج ترین جهش و رشد ناگهانی مغز در دوران نوجوانی و زمان بلوغ روی می دهد.
اگرچه نفوذ بداخل مغز یک نوجوان بعید به نظر می رسد، اما دانشمندان موفق شده اند حقایق مرموزی از ساختار پیچیده نوجوانان ارائه کنند.
مهارت های تفکر جدید
با توجه به افزایش ماده مغزی، مغز نوجوانان از پیوستگی و قدرت پردازش بیشتری برخوردار است. در صورتیکه نوجوانان از فرصت کافی و دسترسی به اطلاعات برخوردار باشند می توانند مهارت های محاسباتی و تصمیم گیری خود را ارتقاء دهند.
بیشتر تصمیم گیری نوجوانان بصورت لحظه ای و بیش از حد تحت تأثیر احساسات است، چراکه تکیه بیشتر مغز بر روی سیستم لیمبیک (سامانه عصبی احساسی) است.
بروز احساسات شدید
بلوغ (puberty) مرحله آغاز تغییرات عمده در سیستم لیمبیک است و بخشی از مغز در کنار تنظیم ضربان قلب و سطح قند خون، کار تشکیل احساسات و خاطرات را نیز بر عهده دارد.
این بخش از سیستم لیمبیک به نام آمیگدالا (بادامه مغز) وظیفه برقراری ارتباط بین حسگرهای اطلاعاتی را برعهده دارد. توسعه این بخش با تغییرات هورمونی همراه است که منجر به تجربه های تازه احساسی مانند ترس، خشم، هیجان و جذابیت جنسی می شود.
سیستم لیمبیک در نوجوانان تحت کنترل کورتکس پری فرونتال مغز است که در ارتباط با برنامه ریزی، کنترل رفتار و تفکر است.
حس لذت بردن
سنین نوجوان بهترین زمان برای شکل گیری و تقویت مهارت های اجتماعی بزرگسالی است. نوجوانان در این مرحله نحوه تفکر اطرافیان در مورد خودشان را مورد بررسی قرار می دهند.
دوستان همسال نیز شرایطی را برای یک نوجوان فراهم می کنند که تا مهارت های جدید مانند مذاکره، برنامه ریزی گروهی و سازش را فرا بگیرد. تمرین مهارت های اجتماعی برزگسالی در محیط امن خانواده و معاشرت با دوستان به کسب توانایی های اساسی زندگی کمک می کند.
اندازه گیری خطر
همزمان با توسعه بخش کورتکس پری فرونتال و سیستم لیمبیک مغز، میزان خطر پذیری نیز افزایش می یابد که باعث تجربه هایی مانند رفتن به سمت مواد مخدر، درگیری یا حتی شنا در یک منطقه خطرناک می شود.
در این حالت نوجوان در معرض آسیب پذیری بالایی قرار می گیرد و نقش والدین در کنترل رفتارهای ماجراجویانه فرزندان بسیار ضروری است.
نوجوان در مرکز جهان
تغییرات هورمونی شدید در دوران بلوغ تأثیر بسزایی بر روی مغز نوجوان می گذارد که یکی از آنها افزایش ترشح هورمون اکسیتوسین است.
این هورمون بر سیستم لیمبیک اثر گذاشته و باعث ایجاد حس خودآگاهی شده و نوجوان احساس می کند که در مرکز توجهات همه قرار گرفته است. در این مرحله نوجوان احساس استقلال بیشتری پیدا کرده و در خصوص آینده تفکر می کند.